Kan een gezondere levensstijl chronische vermoeidheid na dikkedarmkanker verminderen? Dit is de centrale vraag in een project van Wageningen University & Research om manieren te vinden om ex-kankerpatiënten beter te ondersteunen.

Wat is de opzet van de studie? 
“In de SoFIT studie bekijken we wat het effect is van een leefstijlprogramma bij mensen die met vermoeidheid kampen na afloop van de behandeling van dikkedarmkanker. Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds heeft richtlijnen opgesteld die mensen kunnen helpen om hun risico op het (opnieuw) krijgen van kanker te verkleinen. In dit onderzoek gaan we bekijken of het beter voldoen aan deze richtlijnen ook helpt om je na dikkedarmkanker minder vermoeid te voelen.”

“Door middel van loting worden 150 studiedeelnemers ingedeeld in twee groepen: de ene groep zal gedurende zes maanden meedoen aan een leefstijlprogramma, de andere groep (de controlegroep) niet. We meten in deze periode of er verschil in vermoeidheid is tussen de deelnemers aan het leefstijlprogamma en die in de controlegroep. Overigens krijgen de deelnemers in de controlegroep na afloop van het onderzoek ook toegang tot de materialen van het leefstijlprogramma.”

“Daarnaast gaan we met behulp van echo’s bepalen in welke mate er sprake is van infiltratie van vet in de spieren, een proces dat spiervervetting wordt genoemd. Uit eerder onderzoek weten we dat dit allerlei negatieve effecten kan hebben voor mensen met kanker. Zo zien we onder andere een samenhang tussen spiervervetting en vermoeidheid. Daarom willen we nu onderzoeken of een gezondere leefstijl kan helpen om spiervervetting te verminderen, en daarmee hopelijk ook vermoeidheid.”

Wat houdt het leefstijlprogramma in?
“Het leefstijlprogramma zal bestaan uit coaching op het gebied van voeding en beweging. De coach stelt samen met de deelnemer een individueel programma op om de deelnemer gezonder te laten eten en meer te laten bewegen. Hierbij maken we onder andere gebruik van de materialen van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds, zoals de brochures en recepten.”

“Het leefstijlprogramma wordt nu samen met experts op het gebied van gedragsverandering van de afdeling ‘Consumptie en Gezonde Levensstijl’ van Wageningen University en met de patiëntenvereniging vormgegeven. We hopen in 2021 met de leefstijlprogramma’s in de SoFIT-studie aan de slag te kunnen gaan.”

Krijg je hulp bij de studie?
“Gelukkig heb ik onder andere hulp van twee promotieonderzoekers, Koen Manusama en Judith ten Have. Gedurende de komende vier jaar zullen zij zorg dragen voor de SoFIT studie. Het opzetten en uitvoeren van dit onderzoek en het beschrijven van de resultaten zullen de kern vormen van hun promotieonderzoek. Het is ontzettend fijn dat we met een onderzoeksubsidie van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds en met ondersteuning van de afdeling Humane Voeding en Gezondheid van Wageningen University twee promotieonderzoekers hebben kunnen aanstellen.” 

Wat is er zo belangrijk aan dit onderzoek?
“De recente ontwikkelingen rondom corona laten ons weer zien hoe belangrijk een gezonde leefstijl is. In Nederland kampt een op de drie mensen boven de vijftig jaar met een chronische ziekte, zoals hart- en vaatziekten, diabetes of kanker. Deze mensen zijn in deze tijden van corona de meest kwetsbare groep. We weten echter ook hoe moeilijk gedragsverandering is. Met dit onderzoek willen we ontdekken hoe gedragsverandering in de praktijk behaald kan worden en hoe dit mensen al op korte termijn kan helpen om fitter en minder vermoeid te zijn.” 

Wat hoop je met je onderzoek bereiken? 
“We hopen dat we met dit onderzoek kunnen laten zien dat een gezondere leefstijl haalbaar is voor mensen die last hebben van vermoeidheid na dikkedarmkanker en dat we beter weten hoe we deze mensen kunnen begeleiden om een gezondere leefstijl op te pakken.”  

“Daarnaast hoop ik dat we kunnen aantonen dat een gezondere leefstijl daadwerkelijk bijdraagt aan minder vermoeidheid en een betere kwaliteit van leven. Wetenschappelijk gezien hoop ik ook beter te begrijpen hoe dit precies werkt; werkt dit via spiervervetting of zijn er andere fysiologische processen die veranderen en zorgen voor vermoeidheidsklachten?”  

Wat kunnen resultaten van dit onderzoek betekenen voor de zorg?
“Van zorgverleners horen we vaak dat er na afloop van de behandeling van kanker een gat kan zijn. De patiënt is genezen en kan weer door met zijn leven, maar vaak zijn er hierna allerlei klachten en mist goede begeleiding. Met dit onderzoek hopen we bij te dragen aan het opvullen van dit gat.”

Meer informatie over de SoFIT studie kun je hier vinden.

Bron: WKOF Wereld Kanker Onderzoek Fonds

Door de maatregelen tijdens de COVID-19-pandemie is de kankerzorg veranderd. Patiënten gingen niet of later naar de huisarts en werden later doorverwezen naar het ziekenhuis. Daardoor zijn er wekenlang een kwart minder kankerdiagnoses gesteld, zo blijkt uit de Nederlandse Kankerregistratie op basis van voorlopige diagnoses in de pathologiedatabase PALGA. Avinash Dinmohamed van Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en Sabine Siesling van IKNL en de Universiteit Twente en collega’s beschrijven deze daling in het aantal diagnoses in het hoog aangeschreven wetenschappelijke tijdschrift Lancet Oncology.

Siesling: “Deze voorlopige kankerdiagnoses in Nederland zijn internationaal uniek vanwege de landelijke dekking en de snelheid van oplevering. Op basis van deze data kan men snel ingrijpen op dalende diagnoses. Ook andere landen kunnen op basis van de trends in Nederland mogelijk vermoedens van effecten in hun eigen land bevestigen en hierop maatregelen treffen, opdat reguliere zorg weer breed wordt opgepakt.”

Door deze ontwikkeling in Nederland te delen met zorgprofessionals en onderzoekers wereldwijd kunnen andere landen, waar geen actuele landelijke registratie is, rekening houden met deze ontwikkeling in aantal diagnoses. Dankzij de nauwe en langdurige samenwerking tussen het IKNL en het landelijke pathologische archief PALGA is het aantal diagnoses kanker in Nederland reeds twee weken na een afname van tumormateriaal (biopt) in beeld. Dat is wereldwijd gezien uniek. Deze gegevens lieten een daling in diagnoses zien en dit heeft geleid tot een oproep aan burgers om bij klachten zich te melden bij de huisarts. Ook hebben de gegevens ziekenhuizen en huisartsen aangezet om actie te ondernemen. Zij werken hard om de niet-COVID gerelateerde reguliere diagnostiek en de kankerzorg weer op gang te brengen. De meest recente cijfers tonen een stijging in aantal diagnoses bij onder meer huid- en borstkanker, maar bij andere kankersoorten is in week 16 en 17 nog geen noemswaardige stijging te zien. 

Daling in diagnoses

Het aantal diagnoses kanker, exclusief huidkanker, ligt meer dan een kwart lager dan het gebruikelijke aantal diagnoses per week. De daling wordt waarschijnlijk veroorzaakt door uitgestelde huisartsbezoeken en doorverwijzingen alsmede uitstel van diagnostiek in de ziekenhuizen.

Bij huidkanker was een aantal weken zelfs sprake van meer dan een halvering van het normale aantal diagnoses. De meest voorkomende types huidkanker, zoals plaveiselcelcarcinomen, komen veel bij ouderen voor, die in deze tijd huisartsbezoek kunnen mijden vanwege angst voor COVID-19. Bij deze kankersoorten die zelden levensbedreigend zijn, lijkt de gezondheidsschade van een verlate diagnose beperkt. Bij de andere kankersoorten zal een achterstand ingelopen moeten worden om negatieve gevolgen van late diagnose en behandeling te voorkomen.

Internationaal unieke data

Dankzij een zeer snel publicatieproces bij Lancet Oncology zijn de resultaten tot en met week 15 gepubliceerd. Hiermee zijn onderzoekers en zorgprofessionals geattendeerd en zij kunnen op basis van dit inzicht actie ondernemen om in hun eigen land de uitdaging aan te gaan om de kankerzorg op peil te houden tijdens deze pandemie. De Nederlandse Kankerregistratie en PALGA zijn internationaal uniek vanwege de landelijke dekking. Van deze data wordt geleerd om de zorg steeds verder te verbeteren. Daardoor is het ook tijdens deze coronacrisis mogelijk om snel inzicht te geven in het aantal diagnoses. Andere landen kunnen op basis van de trends die we in Nederland zien een inschatting maken wat de crisis voor de kankerzorg in hun land betekent.

Naast het aantal diagnoses monitort IKNL ook de gevolgen van de COVID-19-crisis op behandelpatronen en uiteindelijk ook de behandeluitkomsten. Wekelijks verschijnen updates op www.iknl.nl/COVID-19.

Bron: IKNL Integraal Kankercentrum Nederland

De coronacrisis zorgt voor veranderingen in het eet- en drinkgedrag van Nederlanders. Veel Nederlanders zijn gezonder gaan eten, met minder vlees en minder alcohol. Deze trend is vooral te zien bij 65-plussers. Sporten doen we nu juist minder dan voor de coronacrisis. Dat blijkt uit marktonderzoek van DVJ Insights.

Gemiddeld in Nederland

De onderzoekers zien ‘een behoorlijke invloed’ van de crisis op het eet- en drinkgedrag. Zo probeert bijna 1 op de 5 Nederlanders gezonder te eten; een trend die ook in het VK en Duitsland is te zien. Gemiddeld genomen is 18 procent van de Nederlanders minder alcohol gaan drinken en 13 procent van de mensen eet minder vlees. Hoeveel we snoepen is gemiddeld over de leeftijdsgroepen niet zoveel veranderd, maar 10 procent van de mensen is wel minder gaan snacken.

Hoe ouder, hoe gezonder

Er zijn duidelijke verschillen tussen de verschillende leeftijdsgroepen. Jongere volwassenen tussen 18-34 proberen gezonder te eten, eten minder vlees en drinken minder alcohol. Maar daarentegen is 11 procent van de respondenten meer gaan snoepen, 13 procent meer gaan snacken en belonen ze zichzelf vaker met wat lekkers (18 procent). Vanaf de leeftijd van 50 jaar is het gemeten eet- en drinkgedrag gezonder tijdens de crisis dan ervoor. Met name 65-plussers eten gezonder. In die groep eet 17 procent minder snoep, 30 procent minder snacks en 29 procent minder alcohol.

Bezuinigen

Daar komt bij dat Nederlanders de komende 6 maanden op hun uitgaven gaan letten. Zo’n 1 op de 3 mensen zegt minder geld uit te geven aan alcohol, en 21 procent geeft minder geld uit aan de boodschappen. Meer dan de helft van de mensen gaat minder vaak naar de supermarkt in deze periode en bijna 2 op de 5 mensen maken nu eerst een boodschappenlijst voordat ze naar de supermarkt gaan en checken de aanbiedingen.

Inactiever

Qua sporten zeggen Nederlanders minder actief te zijn. Bijna 1 op de 5 mensen fietst minder, 21 procent gaat minder vaak hardlopen, 26 procent gaat minder vaak skaten of skeeleren en 36 procent doet minder vaak een work-out. Klusjes in en om het huis, televisie kijken en boeken lezen wordt nu juist meer gedaan.

Bron: Nieuws voor diëtisten en DJV Insights

Wie medicijnen nodig heeft en daar een vergoeding voor krijgt, moet daar mogelijk volgend jaar voor bijbetalen. De reden: minister Bruins voor Medische Zorg wil de maximale vergoedingen verlagen, in de hoop dat farmaceuten medicijnen goedkoper maken.

Bij patiëntenorganisaties en ook bij de NOS kwamen veel vragen en bezorgde reacties binnen op het plan. Hoe waarschijnlijk is het dat farmaceuten hun prijzen verlagen? Dat antwoord is niet makkelijk te geven, maar in theorie is het goed mogelijk dat de bedrijven gaan zakken. Zo’n prijsdaling kan wel een averechts effect hebben.

Eerdere prijsverlaging

Volgens Ruud Coolen van Brakel, directeur van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik, zijn lagere prijzen goed denkbaar. “De laatste keer dat de prijzen van het geneesmiddelenvergoedingssysteem zijn berekend, was in 1998. Dus dat was aan vernieuwing toe. Toen bleek ook dat bepaalde fabrikanten hun prijzen verlaagden”, zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Het huidige vergoedingssysteem werd in 1991 ingevoerd. “Geneesmiddelen zijn ingedeeld in clusters van medicijnen die onderling vervangbaar zijn. Van ieder cluster wordt de gemiddelde prijs berekend. Het eerste middel dat onder het gemiddelde zit, is de limiet voor de vergoeding”, vertelt Coolen van Brakel. “Dat betekent dat alle medicijnen met een hogere prijs niet worden vergoed.”

De vorige keer voerden veel farmaceuten dus wel aanpassingen door, omdat de prijzen van sommige medicijnen toen net boven de limiet van het betreffende cluster kwamen te liggen. “Zo druk je dus de prijzen. Als fabrikanten die dan inderdaad verlagen, hoef je als patiënt dus niet bij te betalen.”

Volgens de minister zijn er de afgelopen jaren veel goedkopere alternatieven op de markt gekomen, waardoor de vergoedingen omlaag kunnen. Om het mogelijke vergoedingensysteem zorgvuldig in te voeren, zal het op zijn vroegst in de tweede helft van 2021 in werking treden. De maatregel kan een besparing van 140 miljoen euro per jaar opleveren.

Wat het plan van Bruins betekent voor patiënten, moet volgens Coolen van Brakel nog blijken. “De gemiddelde prijs van een groot aantal clusters wordt herberekend. In veel gevallen zal het gemiddelde lager uitvallen, en voor sommigen juist hoger. In een aantal gevallen moeten patiënten bijbetalen. Maar dat betekent tegelijkertijd dat er 380.000 mensen zijn die dat juist niet meer hoeven, terwijl ze dat nu wel doen.”

‘Gratis’ alternatief blijft

Op dit moment zijn er ruim 2 miljoen mensen die bijbetalen voor hun medicijnen. Mochten farmaceuten hun prijzen niet naar beneden bijstellen, kan het aantal bijbetalers stijgen naar 6 miljoen.

Maar ook als farmaceuten niet reageren op het plan van Bruins, zijn er toch nog mogelijkheden om niet te hoeven bijbetalen. Een voorbeeld daarvan is overstappen naar een goedkoper, soortgelijk geneesmiddel. “Want er moet altijd een alternatief zijn waar je niet voor hoeft te betalen.”

Sommige mensen hebben geen andere keus, bijvoorbeeld omdat zij bijwerkingen ervaren van een alternatief medicijn. Dan kan de arts ‘medische noodzaak’ op het recept zetten. “Dan wordt het alsnog vergoed.”

Gevolgen voor medicijntekort

Carin Uyl-de Groot, hoogleraar Evaluatie van de Zorg aan de Erasmus School of Health Policy & Management, zegt dat veel medicijnen in Nederland al goedkoop zijn. Daarom denkt ze dat er meer winst te behalen valt bij duurdere medicijnen. “Het probleem ligt juist bij die geneesmiddelen, daar wordt veel op verdiend.”

Alleen: het plan van Bruins kan volgens Uyl-de Groot averechts werken en tot een groter medicijntekort leiden. “Veel generieke medicijnen worden in landen als China en India gemaakt. Als er een tekort is, bijvoorbeeld door vertraging in de productie, neemt de toevoer naar Europa af. Als wij dan de laagste prijs hebben, gaan de medicijnen niet naar ons, maar naar landen waar ze meer kunnen verdienen. Kijk naar de anticonceptiepil twee jaar geleden: het geneesmiddel was toen elders al eerder beschikbaar. Dat moeten we niet willen.”

De Patiëntenfederatie begrijpt dat de minister grip wil op de prijs van medicijnen. “Maar dat moet er niet toe leiden dat patiënten onnodig op kosten worden gejaagd. Dat zal gebeuren als de fabrikanten de prijs niet gaan drukken. We vinden dat de meerkosten dan moeten worden betaald uit de zorgverzekeringspremie, zodat alle Nederlanders daaraan bijdragen en niet alleen de mensen die medicijnen gebruiken.”

De koepelorganisatie pleit bovendien voor uitstel van het plan. “We willen dat de mogelijke invoer met een jaar wordt uitgesteld. Dan kunnen we zien wat het met de markt doet, en of fabrikanten inderdaad hun prijzen verlagen.”

Bron: NOS.nl

Deze website gaat over Yvo en over andere kinderen met een ziekte of aandoening. Verder gaat deze site over erfelijkheid. Over de dingen dus, die we hebben meegekregen van onze ouders. Leuke dingen, maar ook minder leuke dingen.

Een aanrader om eens te bezoeken en Ivo’s verhaal te lezen.

ikhebdat