Er is goed nieuws voor mensen met het Lynch-syndroom. Wetenschappers werken aan een nieuwe slimme bloedtest die darmkanker in een vroeg stadium kan opsporen. Deze test heet een liquid biopsy en wordt op dit moment nader onderzocht. Wanneer dit onderzoek positieve resultaten oplevert, hebben mensen met Lynch minder of geen inwendige darmonderzoeken (coloscopie) nodig.
Wat is een liquid biopsy?
Een liquid biopsy is een bloedtest. De test kijkt naar kleine stukjes DNA in het bloed. Die stukjes komen van cellen die afsterven. Bij mensen met kanker zitten er speciale afwijkingen in het DNA van kankercellen (ctDNA). De test zoekt naar deze afwijkingen. Zo kunnen artsen kanker in een vroeg stadium opsporen, zonder dat een ingrijpend onderzoek nodig is.
SMART-onderzoek
In 2023 deed onderzoeker Ellis Eikenboom een eerste studie. Zij vergeleek bloed van mensen met en zonder darmpoliepen of darmkanker. Deze studie is het begin van een groter onderzoek: het SMART-onderzoek. Dit onderzoek wordt gesteund door KWF Kankerbestrijding. Wetenschappers van verschillende ziekenhuizen werken samen: Erasmus MC, TU Delft, Amsterdam UMC en LUMC.
Het onderzoek heeft drie delen:
- Model maken dat tumor-DNA herkent
Ze onderzoeken bloed van mensen met uitgezaaide darmkanker om een computermodel te maken dat tumor-DNA kan herkennen. - Test verbeteren
Ze zoeken uit welke metingen het beste werken om ctDNA op te sporen. Ook kijken ze of de test kankercellen kan vinden die na een operatie zijn achtergebleven. - Vroege opsporing bij Lynch-dragers
Ze onderzoeken of de test geschikt is om kanker vroeg op te sporen bij mensen met het Lynch-syndroom, nog voordat er klachten zijn of iets te zien is op andere onderzoeken.
Waarom een slimme bloedtest Lynch-syndroom?
Mensen met het Lynch-syndroom moeten vaak darmonderzoek laten doen. Dat vinden veel mensen zwaar of vervelend. Een slimme bloedtest Lynch-syndroom zou een grote verbetering zijn. Het SMART-onderzoek bekijkt of de test helpt om kanker eerder, makkelijker en betrouwbaarder te vinden. Misschien kan de test in de toekomst ook andere soorten kanker vroeg ontdekken bij mensen met het Lynch-syndroom.
Helpen met het onderzoek
Voor het volgende deel van het onderzoek zoeken de wetenschappers mensen met het Lynch-syndroom die pas de diagnose (darm)kanker hebben gekregen en nog niet zijn behandeld. Zij kunnen bloed geven voor verder onderzoek naar ctDNA. De eerste deelnemers worden gezocht via het Erasmus MC en het LUMC. Later kunnen misschien ook andere ziekenhuizen meedoen. Door mee te doen, helpen deelnemers aan een toekomst met minder belastende en betere controles.
Wil je meer informatie of heb je vragen over het onderzoek, dan kun je terecht bij Lotte van Leeuwen: l.vanleeuwen@erasmusmc.nl.
Bron: Contactblad Lynch Polyposis december 2024